Dentist Sh

#علت تغییر رنگ دندان های کودکانnتغییر رنگ دندان ها می تواند هم در دندان های شیری و هم در دندان های دائمی کودکان اتفاق افتد هر تغییر رنگی که منشاء خارجی و یا داخلی داشته باشد به عنوان تغییر رنگ دندان شناخته می شود این زمانی رخ می دهد که بازتاب نور از مینای دندان، رنگ طبیعی دندان را نداشته باشد که می تواند به دلایل مختلفی رخ دهد تا انتهای این مطلب همراه ما باشید تا در رابطه با علت و تدوای تغییر رنگ دندان های کودکان بطور کامل صحبت کنیم.nفهرست محتوا n۱. عدم رعایت حفظ الصحه دهنی کودکانn۲. رسوبات ناشی از قطره آهنn۳. پوسیدگی دندانn۴. رنگدانه های ناشی از لعاب دهن n۵. مصرف آنتی بیوتیک هاn۶. عدم تشکیل صحیح مینای دندان n۷.راه های وقایوی از تغییر رنگ دندان های کودکانn#چه چیزی باعث تغییر رنگ دندان های کودکان می شود ....؟nدلایل مختلفی می تواند باعث تغییر رنگ خارجی دندان شود عواملی مانند جرم دندان، رسوبات ناشی از قطره آهن، پوسیدگی های دندان، رنگدانه های ناشی از لعاب دهن و یا علل داخلی مانند ضربه ای که به دندان وارد شده و دندان از داخل خونریزی کرده و ….از جمله علت های اصلی تغییر رنگ دندان کودکان می باشد.nگاهی تغییر رنگ در سطح دندان اتفاق می افتد و گاهی نیز در داخل دندان این اتفاق می افتد. در ادامه بعضی از علت های اصلی این مشکل را معرفی خواهیم کرد. n#عدم رعایت حفظ الصحه دهنی کودکانnزمانیکه برس به درستی زده نمی شود ، حفظ الصحه دهنی به درستی رعایت نمی شود و یا از نخ دندان برای پاک کردن سطوح بین دندانی استفاده نشود با تغییر رنگ روی مینای دندان مواجه می شویم که در ابتدا ممکن است خیلی قابل توجه نباشد و به چشم والدین نیاید، اما به مرور زمان این تغییر رنگ بیشتر و بیشتر شده و باعث ایجاد مشکلاتی چون تغییر رنگ شدید دندان با رنگدانه های سیاه ، زرد و یا نارنجی روی مینای دندان شود.n#رسوبات ناشی از قطره آهنnهمانطور که در مقالات قبلی در این باره صحبت شده، والدین باید دقت بفرمایند که حتما قطره آهن را به داخل حلق کودک بریزند و به هیچ وجه آن را با قاشق به کودک‌ ندهند فراموش نکنید که پس از مصرف قطره باید حتما مقداری آب به کودک داد تا هیچ اثری از قطره در داخل دهن کودک باقی نماند که باعث تغییر رنگ دندان نشود.n#پوسيدگي دندانnپوسیدگی دندان یکی دیگر از عواملی می باشد که بسته به شدت پوسیدگی، میزان تغییر رنگ متفاوت خواهد بودnلازم به ذکر است که میزان پوسیدگی مستقیما به نوع مواد غذایی مصرفی، باکتری ها و میکروب های دهن ، میزان رعایت حفظ الصحه دهنی و …..کودک بستگی دارد.n#رنگدانه های ناشی از لعاب دهنnلعاب دهن بعضی از کودکان جرم ساز بوده و رنگدانه های زیادی دارند و زمانی که ترشح می شوند باعث ایجاد رسوب رنگدانه ها روی دندان ها می شود که معمولا سیاه رنگ هستند لازم به ذکر است که تا قبل از ایجاد پوسیدگی ، میتوان این جرمها و رنگدانه ها را با جرم گیری کاملا برطرف نمود . n#مصرف آنتی بیوتیک هاnگاهی مادر با مصرف آگاهانه یا ناآگاهانه آنتی بیوتیک ها در دوران بارداری ، میتواند باعث تغییر رنگ دندان های شیری کودک در آینده شود این در حالیست که تغییر رنگ دندانهای دایمی به علتهای گوناگون پس از به دنیا آمدن کودک ، چون بیرون روی بیش از حد ، تب بالا ، آنتی بیوتیک ها و ……میتواند ایجاد شود .n#عدم تشکیل صحیح مینای دندانnاین مشکل در اغلب مواقع وراثتی است ولی باید در نظر داشت که ویارهای شدید دوران بارداری و یا حتی بیرون روی های شدید نوزاد نیز میتواند منجر به تشکل نامناسب مینای دندان شده که شکل و ظاهر نامطلوبی به دندان ها خواهد داد.n#علائم تغییر رنگ دندان های کودکnعلائم ناشی از تغییر رنگ دندان های کودک بسیار فاحش و واضح هستند داکتر دندان کودکان با مشاهده دندان های کودک باید تشخیص دهند که علت تغییر رنگ دندان چه بوده و از کجا ناشی شده است تا با توجه به علت ، اقدام به تدوای مناسب شود تغییر رنگ ها می توانند بصورت زرد، خاکستری، قهوه ای، سیاه، صورتی و یا حتی سفید گچی دیده شوند فراموش نکنید که تشخیص اینکه تغییر رنگ بر اثر عوامل داخلی رخ داده و یا عوامل خارجی امر بسیار مهمی بوده که به تدوای آن کمک خواهد کرد. n#تدوای تغییر رنگ دندان هاnتدوای تغییر رنگ دندان ها کاملا بستگی به منشاء و علت ایجاد آن دارد زمانیکه منشاء تغییر رنگ دندان مشخص شود و علت داخلی و یا خارجی آن تشخیص داده شود ، داکتر دندان کودکان روش تدوای صحیح را مد نظر قرار خواهند داد .n#راه های وقایوی از تغییر رنگ دندان های کودکانnاین موضوع کاملا بستگی به علت تغییر رنگ دندان ها و منشاء آن خواهد داشت اگر علت آن عدم رعایت حفظ الصحه دهنی و عدم مصرف استفاده برس باشد ، باید تمام تغییر رنگ ها برطرف شود که این کار را می توان با جرم گیری و یا برساژ انجام داد. پس از آن داکتر به معاینه دندان ها برای تشخیص پوسیدگی دندان ها خواهد پرداخت که در صورت لزوم، اگر نیاز به ترمیم دندان هاباشد این کار توسط داکتر دندان کودکان انجام شده و بعد اصول صحیح برای رعایت حفظ الصحه دندان ها به کودک آموزش داده خواهد شد اگر علت تغییر رنگ مصرف اشتباه قطره آهن باشد حتما با داکتر مشورت کنید که نحوه صحیح مصرف آن به شما آموزش داده شود تا منجر به تغییر رنگ دندان ها نشود در نهایت اگر تغییر رنگ بر اثر آسیب به دندان و خونریزی داخل دندان ناشی از تروما باشد و یا علتهای متفاوتی باعث تغییر رنگ دندان با منشا داخلی باشد ، تدوای های متفاوت و متناسب با سن کودک انجام خواهد پذیرفت ."n#dentistshkamran

#چگونه برای کاهش ریسک پوسیدگی دندانی، رژیم غذایی کودکان را مدیریت کنیمnپوسیدگی دندانی یکی از شایع‌ترین امراض مزمنِ واگیردار دوران کودکی است عوامل گوناگونی در بوجود آمدن پوسیدگی دندانی دخیل هستند که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به باکتریهایی موجود در جوف دهن، نوع رژیم غذایی افراد و میزان و تکرر مصرف مواد غذایی حاوی کاربوهیدرات‌ها و قند‌ها اشاره کرد.nداکتران دندان‌ توصیه می‌کنند به منظور کاهش پوسیدگی دندانی باید علاوه بر رعایت دقیق و منظم حفظ الصحه دهن، میزان باکتریهای پوسیدگی‌زای موجود در جوف دهن را کاهش دهیم این کار را می‌توان از طریق استفاده از دهن‌شویه‌های ضد میکروبی انجام داد علاوه بر این با رعایت نوع رژیم غذایی و مقدار مصرف و تکرر مصرف مواد پوسیدگی‌زا می‌توان میزان تولید اسید توسط باکتری‌ها و در نتیجه ریسک پوسیدگی دندانی را کاهش دهیم.nاحتمالا انجام این کار برای بزرگسالان ساده است اما از آنجا که کنترول میزان و تکرر خوردن و آشامیدن کودکان برای والدین کاری سخت و طاقت‌فرسا است و رعایت حفظ الصحه دهن و دندان به‌ خوبی صورت نمی‌گیرد، متاسفانه شاهد بروز پوسیدگی‌های زیاد در دندان کودکان هستیم.nتوصیه همیشگی داکتران دندان‌ به والدین این است که تلاش کنند مدیریت درستی بر رژیم غذایی کودکان شان اعمال کنند این به این معنی نیست که کودک را از خوردن خیلی از مواد غذایی منع کنیم زیرا این مواد برای رشد و تکامل کودک لازم است؛ بلکه هدف این است که مواد غذایی را درست و به اندازه برای فرزندان تان فراهم کنیم.nبه عنوان مثال‌‌ همان طور که پیش‌تر اشاره شد رژیم غذایی نقش بسزایی در بروز پوسیدگی دندانی ایفا می‌کند هر چه کودک رژیمی پر از قند و کاربوهیدرات داشته باشد ریسک پوسیدگی دندانی‌اش بیشتر است پس والدین باید میزان مصرف قند را کم کرده و سبزیجات، میوه‌ و مواد حاوی پروتین را جایگزین آن کنند.""یکی دیگر از فکتورهایی که در بروز پوسیدگی دندانی مرتبط با رژیم غذایی موثر است نوع مواد غذایی قندی است هر چه مواد غذایی قندی زمان بیشتری برای پاک و شسته شدن توسط لعابدهن نیاز داشته باشند احتمال بروز پوسیدگی دندانی آنها بیشتر است موادی که حاوی نشاسته بالا هستند مانند بسیاری از کیک‌ها، شیرینی‌ها، چیپس، پفک و بعضی از چاکلیت‌های چسبنده میزان پوسیدگی‌زایی بالاتری دارند و بهتر است استفاده از انها محدود شود و بلافاصله بعد از مصرف آن‌ها دهن و دندان‌ها پاک شوند.nنکته دیگری که باید در مدیریت رژیم غذایی کودکان رعایت شود کاهش تکرر مصرف مواد غذایی پوسیدگی‌زا و جایگزینی آنها با مواد غذایی با قابلیت پوسیدگی زایی پایین‌تر و یا ضد پوسیدگی است سبزیجات خام مانند کاهو، کلم بروکلی، زردک و گوشت سرخی و سفید، انواع مغز‌ها مانند بادام، ، چهار مغز ، کاجو و مواد لبنی مانند انواع پنیر‌ها، ماست و شیر گاو از جمله مواد غذایی هستند که یا پوسیدگی زا نیستند و یا قدرت پوسیدگی زایی پایینی دارند و می‌توان آنها را در برنامه غذایی کودک جایگزین مواد قندی و کاربوهیدراتی در میان وعده‌های غذایی نمود به این ترتیب می‌توان ریسک بروز پوسیدگی دندانی را در کودکان کاهش داد.nپیشنهاد چند میوه و مواد غذایی جایگزینnدانشمندان بر اساس تحقیقات از میوه‌ها و مواد غذایی که نقش موثری در کاهش فعالیت باکتر‌ی‌های پوسیدگی‌زا و در نتیجه کاهش پوسیدگی داشته‌اند پیشنهاد شده‌اند.n#چای سبز: این نوشیدنی سرشار از آنتی اکسیدان‌ها، تانین و فلوراید است و در نتیجه نقش موثری در کاهش رشد باکتری‌ها و فعالیت آنزیم‌های دخیل در چسبندگی این باکتری‌ها به دندان دارد، در نتیجه موجب کاهش پوسیدگی دندانی می‌شود از طرفی فلوراید موجود در آن نیز در کاهش پوسیدگی موثر است.n#قهوه: این نوشیدنی بدلیل وجود پلی فنول‌ها در ترکیب خود موجب کاهش اتصال باکتری‌ها به ساختار دندان و نیز کاهش تولید اسید توسط باکتری‌ها و ایجاد پوسیدگی می‌شود.n#توت زمینی : این میوه خاصیت ضد سرطانی ونیز پیشگیری کننده از امراض قلبی دارد بدلیل وجود مواد در توت زمینی مصرف این میوه موجب کاهش اتصال باکتریهای پوسیدگی زا به دندان و نیز کاهش تولید اسید توسط باکتری‌ها می‌شود و در نتیجه در کاهش پوسیدگی دندانی موثر می‌باشد.n#سیب: این میوه سرشار از آنتی اکسیدان‌، فایبر‌ و ویتامین‌های گوناگون است ترکیب پلی فنلی موجود در سیب مانع اتصال باکتری‌ها به سطح دندان می‌شود و به گونه‌ای می‌تواند موجب کاهش بروز پوسیدگی دندانی شود.n#انار: این میوه خاصیت ضد سرطانی و ضد التهابی مناسبی داشته و در بهبود امراض قلبی و نیز دیابت تاثیر گذار است از طرفی بدلیل وجود بعضی ترکیبات آتنی اکسیدان موجب کاهش جمعیت باکتریهای پوسیدگی‌زا می‌شود و میوه مناسبی برای میان وعده‌های غذایی محسوب می‌شود.nنکته‌ای که باید خوانندگان گرامی توجه نمایند این است که بر اساس مطالعات این میوه‌ها و نوشیدنی‌ها می‌تواند در کاهش پوسیدگی کمک کنند و یا حداقل موجب ایجاد پوسیدگی دندانی نشوند و هیچ نقش مستقیم و صد در صدی در متوقف کردن پوسیدگی ندارند در نتیجه باید تمام اصول حفظ الصحه اولیه را در وقایه و کاهش بروز پوسیدگی رعایت نمود."n#dentistshkamran

#با تغذیه صحیح دندا‌‌ن‌های تان را نجات دهید!nشاید در وهله اول ربط چندانی بین امراض دهن و دندان و تغذیه وجود نداشته باشد ولی باید گفت این فرض درست نیست تغذیه صحیح در صحتمندی تمامی اعضای بدن تاثیری انکار نشدنی داشته و جوف دهن و انساج آن نیز از این قاعده مستثنا نیستند اگر می‌خواهید با تاثیرات یک تغذیه صحیح در ناحیه دهن و دندان آشنا شوید این مقاله را از دست ندهید.n#تغذیه دوای هر دردnصحبت از تاثیرات معجزه‌آسای تغذیه صحیح شاید به نوعی تکرار مکررات باشد امروزه علم تغذیه نه به عنوان یک روش جانبی بلکه بعنوان یک شیوه تدوای و وقایوی موثر در علم طب مورد توجه است طبعا جوف دهن نیز مثل سایر بخش‌های بدن انسان از تغذیه کلی فرد تاثیر می‌پذیرد.nکیفیت تغذیه شما تاثیر زیادی روی ساختار و وضعیت دندان‌هاٰ، بیره ها، استخوان نگهدارنده دندان‌ها و انساج نرم جوف دهن دارد برعکس این مساله نیز صادق است با توجه به اینکه دهن و دندان‌ها نخستین بخش ورود و فرآوری شدن مواد غذایی به بدن هستند وجود امراض بیره، پوسیدگی یا شکستگی یا فقدان دندان‌ها یا هر نوع مشکل دیگری در ساختار جوف دهن تاثیر منفی قابل ملاحظه‌ای در کیفیت و کمیت غذا خوردن شما خواهد داشت.n#تغذیه و پوسیدگی دندانnپوسیدگی دندانی یکی از شایع‌ترین امراض‌ عفونی در سراسر دنیا است همانطور که می‌دانید پوسیدگی دندانی به واسطه فعالیت باکتری‌های خاصی در جوف دهن اتفاق می‌افتد این باکتری‌ها با تخمیر مواد غذایی باقی‌مانده در اطراف دندان‌ها اسیدی تولید می‌کنند که سطح مینا‌ی دندان را حل کرده و مرحله پوسیدگی و تخریب دندان آغاز می‌شود بخش پروتئینی ساختار دندانی نیز به واسطه فعالیت آنزیمی باکتری‌ها از بین رفته و تخریب دندانی تسریع می‌شودnگرچه اصلیترین راه وقایوی از پوسیدگی دندانی رعایت حفظ الصحه و استفاده از روش‌های مخانیکی مثل برس زدن و استفاده نخ دندان است، با این حال نباید از نقش مهم تغذیه در پوسیدگی دندانی غفلت کرد. بیشترین میزان پوسیدگی دندانی به واسطه غذاهای چسبناک (مثل چیپس و پفک و انواع اسنک‌ها)، غذاهای حاوی قندهای ساده (انواع شیرینی، چاکلیت و اسکریم )، آب نبات‌هایی که به کندی در دهن حل می‌شوند و نوشیدنی‌های شیرین (نوشابه، آب میوه، و…) اتفاق می‌افتد. خوردن این مواد غذایی به تنهایی (بدون خوردن مواد غذایی دیگر) و مراعات نکردن حفظ الصحه دهن بلافاصله بعد از مصرف شان خطر پوسیدگی دندانی را بازهم بیشتر می‌کند.n"#تغذیه برای وقایه از پوسیدگیnهر چقدر خوردن غذاهای شیرین و چسبناک می‌تواند باعث افزایش میزان پوسیدگی شود مصرف بعضی انواع دیگر غذا‌ها در کاهش پوسیدگی موثر خواهد بود خوردن سبزی و میوه‌های غنی از فایبر که فاقد قند بوده یا حداقل میزان قند را دارند (مثل سیب، زردک، گرم، کاهو، رومی بانجان و….) در عین تامین مواد غذایی ضروری بدن به کاهش پوسیدگی دندانی کمک خواهد کرد خوردن مواد غذایی غنی از پروتئین و چربی‌های سالم در عین تقویت صحت عمومی و کمک به کاهش وزن در کاهش میزان پوسیدگی دندانی نیز موثر خواهد بود نکته دیگر اینکه بهتر است بین وعده‌های غذایی شما دست‌کم دوساعت فاصله بوده و در این مدت غذاهای محرک ترشح لعاب خورده یا ساجق ‌های بدون قند بجوید البته کماکان بهترین راه پاک شدن دندان‌ها برس زدن و استفاده از نخ دندان است.nخوردن مقادیر زیاد مایعات بخصوص آب و چای کمرنگ در طول روز و بعد از وعده‌های غذایی کمک موثری به پاک شدن جوف دهن خواهد کرد از سوی دیگر نتایج تحقیقات اخیر نشان داده چای سبز نقش بسیار موثری در کاهش التهاب بیره دارد.n#خطر غذاهای ترشnبسیاری افراد بخاطر سلیقه غذایی و تعدادی دیگر بخاطر کاهش وزن در رژیم غذایی خود از انواع ترشی‌ها استفاده می‌کنند در کنار این یک عادت بسیار رایج و البته بسیار مخرب جویدن لیمو ترش است که می‌تواند آسیب‌هایی جدی به مینای دندان‌ها بخصوص در نواحی پیشرو فک وارد کند مواد غذایی ترش بخاطر ماهیت اسیدی خود در صورت استفاده مداوم مینای نازک ناحیه عنق دندان‌ها (در محلی که دندان از بیره خارج می‌شود) را از بین برده و باعث حساسیت دندان‌ها و افزایش خطر پوسیدگی دندانی می‌شود این افزایش حساسیت بسیار آزاردهنده بوده و در صورتی که با استفاده از کریم دندان‌های ضدحساسیت برطرف نشوند عمدتا باید با مواد همرنگ دندان ترمیم شوند که تدوای هایی بعضا دشوار و گران قیمت است بنابر این اگر از جمله افرادی هستید که به ترشی‌جات علاقه زیادی دارند برای وقایه از آسیب دیدن دندان‌ها دفعات مصرف و غلظت مواد ترش را کاهش دهید.n#مراقب نوشابه‌ها باشیدnدرباره مضرات نوشابه‌ها آنقدر صحبت شده که دیگر تکراری به نظر می‌رسد ولی با این حال کماکان بسیاری از افراد بدون توجه به خطرات تغذیه‌ای، بطور مرتب نوشابه می‌خورند نوشابه‌ها می‌توانند دو خطر عمده برای دندان‌ها داشته باشند خطر نخست قند بسیار بالای آن‌ها است که خطر پوسیدگی دندانی را بشدت افزایش می‌دهد گرچه تولید نوشابه‌های بدون قند این مشکل را کمابیش مرتفع کرده ولی مشکل دوم کمابیش به قوت خود باقی است و آن اسید نوشابه است نوشابه حاوی اسید است و در صورت استفاده مداوم، می‌تواند به راحتی به ‌مینای دندان‌ها آسیب برساند در واقع ماهیت اثر اسید نوشابه تفاوتی با اسید ترشی‌جات ندارد جدا از این اسید نوشابه باعث دفع کلسیم از بدن و افزایش خطر پوکی استخوان می‌شود بنابراین اکیدا توصیه می‌شود تا حد امکان از مصرف نوشابه خودداری کنید از لحاظ تغذیه‌ای بهترین نوشیدنی آب ساده یا دوغ است.n#کمبودهای غذاییnجوف دهن بخاطر ساخت وساز سریع نسجی یکی از نخستین بخش‌هایی از بدن است که علایم کمبودهای غذایی در آن بروز می‌کند معروف‌ترین مثال آن هم کمبود ویتامین C است که کمبود آن به شکل خونریزی و زخم در بیره خود را نشان می‌دهد.n کمبود آهن و کم خونی نیز باعث رنگ‌پریدگی شدید بیره و مخاط جوف دهن شده و در کنار کمبود ویتامین‌های خانواده B باعث بروز مشکلاتی در لب‌ها و زبان می‌شود بطور عموم کمبود آهن و به تبع آن کم خونی باعث کاهش حجم خون در انساج مختلف بدن شده و انساج بدن را در برابر عوامل عفونی و التهابی تضعیف کرده و التیام را کند می‌کند در عین حال یکی از عوارض اصلی کمبود پروتئین تضعیف سیستم معافیتی و کند شدن پروسه التیام است کمبود اومگا-۳، ویتامین‌های A، C و E،آهن، و مس نیز باعث تضعیف بدن در برابر التهاب و اختلال در عملکرد سیستم معافیتی می‌شوند همه این موارد بیره و انساج نرم جوف دهن را در برابر عوامل التهابی و عفونی بشدت تضعیف کرده و استعداد ابتلا به عفونت‌های بیره را افزایش می‌دهد.nکمبود کلسیم بخصوص در دوران کودکی باعث تضعیف ساختار دندان‌ها می‌شود کمبود ویتامین D نیز می‌تواند در تضعیف ساختار دندان‌ها موثر باشد."n #اختلالات تغذیه‌ایnدر کنار تاثیرات انواع مواد غذایی، اختلالات تغذیه‌ای نیز بطور خاص بر جوف دهن تاثیرگذار هستند شاخص‌ترین آن‌ها آنورکسیا (بی‌اشتهایی عصبی) است افراد مبتلا به آنورکسیا بطور مداوم دچار استفراغ شده و محتویات معده‌ شان به داخل جوف دهن باز می‌گردد همانطور که می‌دانید معده حاوی مقادیر زیادی مواد اسیدی بسیار قدرتمند است و تماس مکرر این مواد اسیدی با با انساج جوف دهن اثرات تخریبی شدیدی روی دندان‌ها داشته و کمبودهای غذایی ناشی از این مرض باعث تخریب استخوان‌ها از جمله استخوان نگاهدارنده دندان‌ها، خود دندان‌ها، بیره‌ها و اختلال در تولید لعاب دهن می‌شود. n#dentistshkamran

#هفت نکته درباره تدوای ‌ریشه دندان‌‌هایی با کانال کلسیفیهnتدوای ‌ریشه دندان‌ها همیشه آن طور که داکتر دندان‌ دوست دارند، به راحتی و شسته رفته پیش نمی‌رود؛ گاهی در‌‌ همان ابتدای کار پیدا کردن اوریفیس کانال‌ها، عبور از مسیر کانال‌ها و رسیدن به طول کارکرد با دشواری‌هایی همراه است گاهی این مشکلات در‌‌ همان ابتدای کار و در پیدا کردن اوریفیس کانال‌ها به چشم می‌خورد بعضی اوقات در عبور از مسیر کانال‌ها و رسیدن به طول کارکرد دچار مشکل می‌شویم در این مطلب هفت نکنه فشرده در مورد پیدا کردن دهانه کانال‌های که پیدا نمی‌شوند، می‌پردازیم.n۱. #بی‌محابا اندو نکنیدnاغلب موارد پیش‌بینی دشواری مسیریابی و بازکردن کانال‌های ریشه یک دندان به دلیل کلسیفیکاسیون امکان پذیر است رادیوگرافی قبل از اقدام به تدوای ریشه یک «باید» اساسی است اما حتی بدون گرافی هم بعضی موارد می‌توانید حدس‌های نزدیک به واقعیت در این مورد بزنید دندان‌هایی که دچار سایش (براکسیزم، کلنچینگ) شده‌اند، دندان‌ها با ترمیم‌های وسیع قدیمی یا پوسیدگی‌های سرویکالی و دندان‌های دچار تغییر رنگ با سابقه ضربه می‌توانند جز موارد دشوار برای تدوای ‌ریشه باشند مسئله مهم این است که قبل از مبادرت به تداوی ریشه حتما رادیوگرافی پری‌آپیکال از دندان مورد نظر داشته باشیم ارزیابی قبل از تدوای در وقت کلینیک صرفه‌جویی کرده و اعتبار کاری ما را حفظ می‌کند.n۲. #نه به فرز برای پیدا کردن کانالnهندپیس‌های با سرعت بالا (توربین‌ها) و بیشتر وسایل چرخشی ابزارهای مناسبی برای جست‌و‌جوی کانال نیستند جستو جوی دهانه کانال‌ها باید با وسیله‌ای که لامسه شما را درگیر کند صورت گیرد یک سوند یا اکسپلورر اندودونتیک یا یک فایل دستی، در واقع امتداد انگشتان شما برای لمس اوریفیس‌ها است ولی وسایل چرخشی در کاربرد معمول، این کارایی را نخواهند داشت استفاده از فرز برای پیدا کردن اوریفیس‌ها، ضمن به هم زدن نقشه کف پالپی، ایجاد لج و احتمال پرفوراسیون، کل روند تدوای را دشوار‌تر و احتمال پیدا شدن کانال‌ها در تداوی مجدد توسط یک همکار دیگر را اگر نگوییم غیرممکن، بسیار دشوار می‌کند."n"۳. #توجه به آناتومی و مورفولوژیnبه شکل تاج و زاویه ریشه‌ها نسبت به هم و نسبت به تاج توجه کنید مثلا ریشه‌های متباعد، اغلب اوریفیس‌های نزدیک هم دارند بعد باکو لینگوالی و مزیو دیستالی، محل کاسپ‌ها و… هم می‌تواند در مورد آناتومی کانال‌ها و محل قرار گیری اوریفیس کانال‌ها اطلاعاتی به دست بدهد که دانستن این نکات نیاز به تجربه تدوای دارد.nکویته دسترسی مناسب که مورفولوژی دندان را لحاظ کند اولین و مهم‌ترین اصل در دسترسی به دهانه کانال‌ها و عبور از مسیر کانال‌ها است.n۴. #از نور و بزرگنمایی کافی استفاده کنیدnدر کشور ما متاسفانه استفاده از بزرگنمایی در معمول نیست ولی مطالعات نشان داده است که بزرگنمایی و نور کافی می‌تواند احتمال پیدا شدن کانال‌های پیدا نشده را تا درصد بسیار چشمگیری بالا ببرد استفاده از لوپ و میکروسکوپ‌های دندانی (Dental Operating Microscope) می‌تواند در بهبود کیفیت بسیاری از تدوای ‌های ما راهگشا باشد.n۵. #به موقع ارجاع دهیدnدستکاری بیش از حد، تخریب بیش از حد تاج و کف پولپ، پرفوراسیون، لج و… موفقیت تدوای را کاهش خواهد داد حتی اگر بعد از صرف چند جلسه بتوانید تدوای ریشه قابل قبولی ارائه دهید، هزینه‌های تدوای ریشه عادی پاسخگوی وقت اختصاص داده توسط شما نخواهد بود ارجاع همیشه دلیل بر ناتوانی و نتوانستن نیست، داکتران دندان باهوش با ارجای به موقع در وقت و هزینه‌های خود صرفه جویی بیشتری می‌کنند.n۶. #تست حباب شامپاین و رنگ آمیزیnوقتی هیپوکلوریت در فضای کرونالی اوریفیس‌هایی که به دنبال آن‌ها هستیم، قرار گیرد، حباب‌هایی که از دهانه اوریفیس‌ها آزاد می‌شود می‌تواند راهنمای ما برای پیدا کردن کانال‌ها باشند رنگ آمیزی با متیلن بلو مخصوصا در ترکیب با بزرگنمایی هم در پیدا کردن اوریفیس‌ها کمک کننده است دستگاه‌های اولتراسونیک هم می‌توانند با حذف سکوهای عاجی و کلسیفیکاسیون‌های دهانه کانال‌ها، پیدا کردن کانال‌ها را تسهیل کند.n۷. #صبر و حوصله به خرج دهیدnقرار نیست که همه دندان‌ها مثابی هم باشند یا شما بلافاصله بعد از تهیه کویته دسترسی با کانال‌های اتوبانی مواجه شوید! هیچ روش آسان یا میانبری برای پیداکردن یا بازکردن کانال‌های کلسیفیه وجود ندارد تنها چیزی که می‌تواند به کمک شما بیاید تجربه بیشتر است که آن هم در پرتو صبر و حوصله و ممارست بیشتر به دست می‌آید. به جرات می‌توان گفت حوصله، صبر و تلاش مهم‌ترین سلاح داکتر دندان‌ در مواجهه با مشکلاتی از این دست است."n #dentistshkamran

#آنتی‌بیوتیک‌های مناسب برای تدوای های اندودنتیکسnهمکاران فارمسیتان شاید به داکتران دندان‌ نیش و کنایه(تمسخر کنن)بزنند که شما فقط تجویز «آموکسی‌سیلین و پنی‌سیلین» را بلد هستید ! در واقع باید همین طور باشد، چون آنتی‌بیوتیک مناسب تدوای اکثر عفونت‌های اندودونتیک دوا‌ها هستند! چون ما برای تدوای مریضان از نظر علمی، اخلاقی و کلینیکی «ارزان‌ترین» مورد موثر که احتمال مقاومت دوایی آن خطری را برای جامعه مریضان ایجاد نمی‌کند، انتخاب می‌کنیم.nمهم‌ترین سوالی که یک داکتر دندان‌ قبل از تجویز آنتی‌بیوتیک باید از خود بپرسد به انتخاب نوع آنتی‌بیوتیک مربوط نمی‌شود حتی به دوز، نحوه مصرف و مدت مصرف آنتی‌بیوتیک هم محدود نمی‌شود مهم‌ترین سوال داکتر دندان‌ در مورد انتی‌بیوتیک‌ها این است که آیا اصلا نیازی به تجویز آنتی‌بیوتیک وجود دارد یا نه .... !nموارد نیاز به تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها در تدوای کانال ریشه بسیار بسیار محدود است وجود علایم سیستمیک (تب، بی‌حالی و…) تریسموس غیر قابل توضیح، تورم و سلولیت فضاهای گردنی و صورتی، وجود نقص معافیتی و… تقریبا تمام مواردی را شامل می‌شوند که اندیکاسیون تجویز آنتی‌بیوتیک در تدوای ریشه به حساب می‌آیند n#اما زمانیکه اندیکاسیون واقعی تجویز آنتی‌بیوتیک وجود دارد چه آنتی‌بیوتیکی را باید تجویز کنیم ...؟n– در کتب مرجع «پنی‌سیلین خوراکی» به عنوان انتخاب اول در مریضان عادی ذکر شده است ولی از آنجائیکه «آموکسی‌سلین» آنالوگ پنی‌سیلین با جذب بهتر و دوام خونی بیشتر است، داکتران دندان‌ بیشتر مایل آند از این آنتی‌بیوتیک برای تدوای مریضان خود استفاده کنند که دلایل آن‌ها منطقی هم به نظر می‌رسد آموکسی سیلین در ترکیب با کلاونیک‌اسید (کو آموکسی کلاو) می‌تواند برای تدوای مریضان دچار ضعف معافیتی گزینه عالی باشد.n#کلیندامایسین» به عنوان انتخاب دوم به جای پنیسیلین ‌(و آموکسی سیلین) پیشنهاد می‌شود کلیندامایسین پخش خوبی در انساج دارد و غلطت آن در استخوان می‌تواند حتی به میزان غلطت پلاسمایی آن برسد ولی قیمت بالاتری هم دارد.n#مترونیدازول» به تنهایی یا در تجویز اولیه اندیکاسیون ندارد؛ چون فقط بر بی‌هوازی‌ها موثر است و در ترکیب با پنی‌سیلین، آموکسی‌سیلین و کلیندامایسین در صورتی که پاسخ مریض به این دوا‌ها در چند روز مطلوب نباشد، تجویز می‌شود.n #از دسته ماکرولید‌ها اریترومایسین دیگر در ستوماتولوژی اندودانتیکس جایگاه ای ندارد ولی دو دوا دیگر این دسته یعنی«آزیترومایسین» و به خصوص «کلاریترومایسین» برای عفونت‌های اندودونتیک قابل تجویز هستند و بر باکتری‌های بی‌هوازی اندو موثرند.n #سفالوسپورین‌ها عملا برای عفونت‌های اندودونتیکس توصیه نمی‌شوند؛ چون آلرژی‌زا بوده و جایگزین بی‌خطر پنی‌سیلین به شمار نمی‌روند و از طرف دیگر مزیتی هم بر پنی‌سیلین ندارند نسل‌های دوم و به خصوص سوم بر روی بی‌هوازی‌های اندو موثرند.n#سپروفلوکساسین (از خانواده کینولون‌ها) در تداوی اندو جایگاه ندارد چون فقط بر روی هوازی‌ها موثر است تنها زمانی سیپروفلوکساسین می‌توان تجویز کرد که یک پاسخ کشت از مریض مبنی بر اتیولوژی باکتری‌های هوازی به دست آمده باشد ...! n#اکثر عفونت‌های اندودونتیک در برابر داکسی‌سایکین (و کلا خانواده تتراسایکلین‌ها) مقاوم شده‌اند و بنابراین فقط در صورتیکه هیچ کدام از آنتی‌بیوتیک‌های اشاره شده قبلی قابل استفاده نباشد (که احتمال آن بعید است) داکسی سایکلین برای مریضان اندودونتیک تجویز می‌شود.nبا توجه به توضیحات بالا آنتی‌بیوتیک‌های تجویزی توسط داکتران دندان‌ برای عفونت‌های با منشا کانال ریشه تعداد بسیار محدودی است و تنها یکی دو قلم از آن‌ها بیشتر تجویز‌های مارا تشکیل می‌دهند. بنابراین ما مجبور نیستسم آنتی‌بیوتیک خارق العاده یا عجیب و غریبی را برای تدوای مریضان تجویز کنیم (کاری که بعضی همکاران می‌کنند و برای یک عفونت دندانی ساده مثلا یک فلوروکینولون تجویز می‌کنند).nمهم‌ترین کار یک داکتر دندان‌ برآورد صحیح این مسئله است که آیا اصلا مریض نیاز به تجویز آنتی‌بیوتیک دارد یا نه !n انتخاب آنتی‌بیوتیک مریضان با عفونت کانال ریشه در صورتی که برآورد اول صحیح باشد، کار بسی ساده‌تری است!"n #dentistshkamran

#چند نکته درباره دوا‌های ضد درد در ستوماتولوژی n(ویژه همکاران ستوماتولوگ)nچهار گروپ دواهای ضد درد در کنترول دردهای ستوماتولوژی کاربرد دارند: NSAIDS، استامینوفن، اپیوئید‌ها و استروئید‌ها.nالبته گروپ های دیگر دوایی هم هستند که اثرات ضد درد آن‌ها ممکن است در کاهش درد و کنترول درد در تدوای مراجعین دندانی می‌توانند مؤثر باشند بعضی از این دو‌اها به دلیل اثرات مرکزی شان بر مراکز درد استفاده می‌شوند و بعضی هم برای کنترول دردهای سایکوسوماتیک یا غیردندانی کاربرد دارند. ضدافسردگی‌ها، گاباپنتین، کتامین و … در مرحله این دو‌اها هستند که تجویز آن‌ها نیاز به تشخیص تخصصی، مشاوره با همکاران طب و بررسی‌های دقیقی دارد.nتوصیه‌های کنترول درد به خصوص توصیه‌هایی برای استفاده از دو‌اها برای آگاهی مریضان در صورت نیاز در مواقع عاجل مورد نیاز است که از اینجا می‌توانید بعضی از این توصیه‌ها را بخوانید.nحقیقت این است که در کنترول درد مریض عوامل بسیار زیادی دخیل هستند مراجعه به داکتر دندان البته رکن اصلی کنترول درد دندانی است توصیه‌هایی برای مریضان قبل از مراجعه به داکتر دندان را می‌توانید در اینجا بخوانید.nضدالتهاب‌های غیراستروئیدی (NSAIDs):nبه پروتئین‌های پلاسما باند می‌شوند و اثر محیطی دارند اما نشان داده شده است که این دوا‌ها اثر بر روی سیستم عصب مرکزی در کنترول درد هم می‌توانند داشته باشند.nایبوبروفن اصلی ترین و تقریبا بهترین دوا در این گروپ است که اثر آن در کنترول دردهای دندانی سالیان سال به اثبات رسیده است. دواهای دیگری هم در این گروپ برای دردهای دندانی معرفی شده‌اند مثلاً اتودولاک اثرات هضمی کمتری دارد و کتوبروفن اثرات قوی تری در کنترول درد دارد آسپرین را هم می‌توان در مرحله این گروپ، جز دواهای مؤثر بر دندان‌درد به حساب آورد.nایبوبروفن در سه ماهه دوم و سوم بارداری می‌تواند با نفس تنگی نوزاد رابطه دارد و دیکلوفناک و ایبوپروفن به طور کلی در بارداری در سه ماهه دوم و سوم با وزن کم جنین رابطه دارند. ریسک خونریزی هم در سه ماهه سوم با مصرف این دوا‌ها افزایش می‌یابد.nاستامینوفن:nاین دوا را به اسم پاراستامول (پارا استیلامینوفنول) در خیلی از نواحی دنیا می‌شناسند به دلیل سمیت کبدی استامینوفن حداکثر دوز مجاز در ۲۴ ساعت برای این دوا، ۴ گرام توصیه شده است ایتامینوفن از دواهای توصیه شده برای کنترول درد در ضرب العجل بارداری است، ولی به طور کامل بی‌خطر نیست. در اندک از مطالعات به ارتباط استامینوفن و آسما کودکان و ارتباط استامینوفن با مشکلات بارداری و زایمان اشاره شده است استامینوفن اغلب در ترکیب با سایر دوا‌ها به‌عنوان ضد درد وجود دارد و باید در دوز مجموع دریافتی مریضان ، تمامی این دوز‌ها مد نظر گرفته شود از نظر تئوریک استامینوفن مانند NSAID‌ها توانایی در کاهش التهاب تولید پروستاگلاندین می‌تواند داشته باشد ولی حقیقت این است که در دوزهای تدوای این اتفاق روی نمی‌دهد و اثر ضدالتهابی استامینوفن بسیار اندک است. حداکثر دوز روزنانه استامینوفن ۴۰۰۰ ملی گرام گفته شده است که البته در موارد دردهای شدید و محدودیت تجویر دوا تا دوز روزانه ۶۰۰۰ ملی‌گرام به مدت خیلی محدود قابل انجام است حتی دوزهای اندک استامینوفن می‌توانند برای کبد مضر باشند. استامینوفن می‌تواند PT را در مریضانی که دواهای ضد لختگی یا (coagulation) مصرف می‌کنند افزایش دهد. عوارض جانبی دیگر این دوا راش‌های پوستی و دیسکرازی خونی می‌باشد.nاستامینوفن در کنترول درد دندان کودکان یک گزینه انتخابی مناسب است و با دوز ۱۵ ملی گرام بر کیلوگرام هر چهار ساعت می‌تواند استفاده شود.nاپیوئید‌ها:nاپیوئید‌ها به تنهایی در کنترول دردهای دندانی اثر زیادی ندارند و اغلب در ترکیب با سایر دوا‌ها استفاده می‌شوند. کودئین زمانی که به ۶۰ ملی گرام برسد، اثر ضد دردی خود را نشان می‌دهد. بنابران به تنهایی در دندان دردی کاربردی ندارد. مکانیزم اثر اپیوئید‌ها مرکزی است اما نشان داده شده است که این دوا‌ها اثر موضعی ضد درد هم می‌توانند داشته باشند. کودئین و سایر اپیوئید‌ها عوارضی مثل تهوع و اسفراغ ممکن است ایجاد کنند.nکورتون‌ها:nمکانیزم تسکین درد کورتیکواستروئید‌ها یا به اصطلاح‌‌ همان کورتون‌ها از طریق مهار مهاجرت پلی‌مورفونوکلئر‌ها، لکوسیت‌ها، فاگوسیت‌ها و مهاروازودیلاتاسیون از طریق مهار چرخه آراشیدونیک اسید می‌باشد. این مکانیزم به این معنی است که درد و تورم متعاقب عبور دبری‌ها و عوامل التهابی بعد از آماده‌سازی، توسط این دوا‌ها می‌تواند درد را آرام ساخت .nترکیب دواهای ضد درد:nترکیب ضددرد‌ها با هم باعث می‌شود تا علاوه بر اینکه بتوان از دوز پایین هر دوا استفاده کرد، حداکثر کاهش درد را از مکانیزم ‌های مختلف کنترول درد (مرکزی و محیطی) به دست آورد. ترکیب استامینوفن و ایبوپروفن در بسیاری از مطالعات به‌عنوان یک ترکیب ضد درد خوب پیشنهاد شده است و نیازی به استفاده از دواهای مسکن پیچیده و عجیب و غریب در کنترول دردهای دندانی نیست! کورتون‌ها به دلیل اینکه چرخه اسیدآراشیدونیک را از سرشاخه مهار می‌کنند (صورت مسئله را پاک می‌کنند!) عوارض دوایی بسیار متعددی دارند و تداخلات بسیاری با شرایط سیستمیک مریضان و دواهای مصرفی توسط آن‌ها دارند؛ اما نشان داده شده است که برخلاف آنچه همیشه داکتران دندان نگران آن هستند، تک دوز این دوا‌ها زمانیکه واقعاً نیاز به آن‌ها وجود داشته باشد، عارضه جانبی شناخته شده‌ای ندارد (Czerwinsky AW and et al) در عفونت‌های قارچی سسیتمیک و آلرژی به کورتون‌ها، این دوا‌ها منع مصرف مطلق دارند. حتی در دوزهای بالای تکی کورتون هم برای کنترول درد دندانی «شیمر و پارکر» نشان دادند که اثر مضر واضح منفی وجود ندارد… در بسیاری از شرایط سیستمیک مصرف کورتون‌ها باید با احتیاط و در دوزهای بسیار محدود باشد از این خاطر است که در ستوماتولوژی نه در خط اول کنترول درد و نه در خط دوم کنترول درد از کورتیکواستروئید‌ها استفاده نمی‌شود! تجویز همزمان کورتون‌ها و NSAIDS (مانند ایبوپروفن) هم احتمال بروز مشکلات هضمی را برای مریض بیشتر می‌کند. nاوردوز دواهای ضد درد:nاز نظر آماری اوردوز دواهای ضد درد در زنان بیشتر از مردان است، هرچند که تعداد افراد وابسته به دواهای ضد درد مخدر بیشتر است. داکتران دندان باید در تجویز دواهای ضد درد به خصوص دواهای مخدر حساست بیشتری به خرج دهند! علی‌الخصوص شناخت افرادی که با مقاصد دیگری غیر از تسکین درد در پی دریافت مسکن‌های مخدر هستند یا به همانند درد برای دریافت این مسکن‌ها می‌پردازند.nnاستراتژی کنترول درد در ستوماتولوژی :n۱. اولین استراتژی در کنترول درد، رفع علت درد است. «تدوای» دندان عامل درد مهم‌ترین و اصلیترین وظیفه یک کلینیسین است و تداوی علامتی بدون تلاش برای رفع علت درد نمی‌تواند، تدوای صحیحی باشد.n۲. کنترول روانی درد، مهم‌ترین وجه کنترول درد است. درد علاوه بر جنبه فیزیکی و فیزیولوژیک، حاوی جنبه روانی است و گاهی این جنبه روانی حتی مؤثر‌تر از جنبه فیزیولوژیک درد می‌باشد جلب اعتماد مریض و رابطه مؤثر بین داکتر دندان و مریض می‌تواند در کنترول درد در تمام مراحل تداوی و حتی بعد از تدوای مؤثر باشد کنترول روانی درد می‌تواند البته روش دوایی(مثل تجویز آرامبخش) یا روش غیر دوایی(مثل روش‌های ارتباطی،‌شناختی یا هیپنوتیزم و…) داشته باشد.n۳. اولین انتخاب دوایی در کنترول درد دندانی، ایبوپروفن می‌باشد که در دوز ۲۰۰ الی ۴۰۰ ملی‌گرام تجویز می‌شود ولی دوز مجموع آن نباید از ۸۰۰ ملی‌گرام در روز فرا‌تر باشد. حداکثر اثر مؤثر ایبوپروفن ۸۰۰ ملی گرام در یک نوبت استفاده است که البته مصرف ۴۰۰-۶۰۰ ملی گرام هر شش ساعت، زمان بندی رایج است.n۲. دومین استراتژی دوایی کنترول درد اضافه کردن استامینوفن به استراتژی اول (ایبوپروفن) است. ترکیب این دو دوا با هم یا مصرف همزمان آن‌ها به تناوب، احتمالاً اثرات مضاعفی داشته و به کنترول درد کمک بیشتری می‌کند.n۳. استراتژی سوم دوایی کنترول درد، استفاده از یک ضد درد مخدر است مخدر ضد درد انتخابی معمولاً در ستوماتولوژی کودئین می‌باشد و به صورت ترکیبی با استامینوفن تجویز می‌شود.n۴. استراتژی بعدی کنترول درد دوایی شامل کورتون‌ها می‌شود کورتون‌ها خط اول و حتی دوم در کنترول دردهای دندانی نیستند؛ اما در چارچوپ یک نظریه علمی و بدون رویکرد افراطی یا از باب محکم کاری، می‌توانند در ستوماتولوژی در کنترول درد و التهاب شدید مریضان کاربرد داشته باشند متاسفانه رویکرد اغلب افراطی و بعضاً تفریطی نسبت به استفاده از کورتیکواستروئید‌ها در ستوماتولوژی نگاه غالب است.n۵. سایر دو‌اها و روش‌های تجویز دوا می توانند در کنترول درد دندانی کاربرد داشته باشند مسیر درد در سیستم عصبی ما بسیار پیچیده است درد پدیده‌ای سایکوسوماتیک است و در سطوح مختلفی می‌تواند دستکاری یا کنترول شود استفاده از آرامبخش‌ها می‌تواند بامکانیزم‌های فیزیولوژیک و سایکولوژیک در کاهش درد مریضان مؤثر باشد (مثلاً استفاده از مسکن‌ها (تسکین دهنده),هوشیارانه در کلینیک یا تجویز مسکن در شب قبل از مراجعه برای مریضان مضطرب). دواهای با مکانیزم‌های دیگر هم در کنترول درد در ستوماتولوژی مطرح شده‌اند (دواهایی مثل کتامین، دواهای با مکانیزم مرکزی کنترول درد و حتی ضدافسردگی‌هاو…) کاربرد این دوا‌ها عمومی نیست و در مراحل تحقیقی در ستوماتولوژی هستند. استفاده از ایپوئید‌ها به تنهایی هم در کنترول دندان‌درد شدید می‌تواند در موارد اسنثنائی کاربرد داشته باشد که البته در تجویز این دوا باید داکتر دندان امکان سوءمصرف این دوا‌ها را در نظر داشته باشد. ژل‌های موضعی بنزوکائین در دسترس مریضان در دواخانه‌ها قرار دارند ولی اثر آن‌ها در کنترول درد بسیار محدود و موضعی است و اغلب فقط به قبل از شروع تدوای محدود می‌شود.nچرا مفنامیک اسید به‌عنوان دوای ضد درد دندان شناخته شده است ...؟nدر بین نسخه‌پیچ‌ها، حتی بعضی فارمسی سیتان و بسیاری از مریضان مفنامیک اسید را به‌عنوان دوای دندان‌درد می‌شناسند درحالی‌که داکتران دندان ایبوپروفن را در خط اول دوای بهتری نسبت به مفنامیک اسید می‌دانند. این دو دوا از یک خانواده هستند و اثرات مشابهی داند هر دو این دو‌اها تقریباً در یک سال و در ۱۹۶۱ برای اولین بار تولیدشده‌اند ولی تولید دوا در امریکا برای ایبوپروفن ده سال بعد از مفنامیک اسید اتفاق افتاده است اندیکاسیون مهم هر دو دوا ، روماتوئید آرتریت بوده و اثرات این دو در مطالعات بر روی روماتوئید آرتریت یکسان بوده است نوع کپسولی مفنامیک اسید، رنگ و شکل ظاهری آن احتمالاً در جلب نظر مریضان به‌عنوان ضد درد مؤثر‌تر بیشتر از ایبوپروفن موفق بوده است در ضمن سابقه بیشتر مفنامیک اسید در ایالات‌متحده احتمالاً در جا افتادن اندیکاسیون دوا برای دندان‌درد تأثیر داشته است.n اگرچه مریضان از منافع ضد درد مفنامیک اسید در دندان دردی منتفع می‌شوند ولی در‌‌نهایت داکتران دندان در تجویز دوا عامل تعیین‌کننده بوده و باید ایبوپروفن را در خط اول تجویز دوا، مدنظر داشته باشند البته NSAID‌ها بالطبع محدود به ایبوپروفن نیستند کتوپروفن، ملوکسیکام، پیروکسیکام، کارپروفن، دواهای اختصاصی‌تر مثل سلکوسیپ (عوارض قلبی را در این دو‌اها باید مدنظر داشت) و حتی در آن‌سوی طیف، آسپرین ساده می‌تواند در موارد مختلف توسط داکتر دندان برای کنترول درد دندانی تجویز شود. n#dentistshkamran

#فشار خون و ستوماتولوژی nچند نکته درباره شایع‌ترین اختلال سیستمیک در مراکز تدوای دندانیnفشارخون شایع‌ترین مشکل سیستمیک است که داکتران دندان‌ با آن روبرو می‌شود شیوع این مرض بعد از سنین ۵۰ سالگی به طور چشمگیری افزایش می‌یابد و می‌تواند پیش‌گویی‌کننده حوادث قلبی وعایی باشد در بعضی مورد این مرض و تدابیر دندانی به دلیل شیوع بالا، همیشه خوانده‌ایم لذا هدف در این پست بیان مسایلی است که در مورد فشار خون کمتر به آن پرداخته شده است‌.n۱: – به یاد داشته باشیم که در مرحله اول به عنوان یک داکتر باید در مریضان ۵۰ سال به بالا، سنجش فشار خون در کلینیک را قبل از هر اقدامی مد نظر قرار دهیم؛ چرا که به عنوان یک موضوع گیج و سردر گم کننده در زنجیره صحتمندی مطرح بوده و با کشف فشارخون بی‌علامت کمک قابل توجه به مریض خواهیم کرد.n۲: – فشار خون اولیه، معمولا بدون دلیل مشخص رخ می‌دهد و فشار خون ثانویه که حدود ده درصد موارد فشار خون بالا را تشکیل می‌دهد معمولا علتی زمینه‌ای دارد؛ همچون عدم کفایه کلیه، دیابت، هایپرتیروئیدیسم و مصرف بعضی دواها و… که باید در مروری بر سیستم‌ها به آنها توجه زیادی نمود.n۳: – در طبقه بندی ۸ وJNC7 تدوای فشار خون در افراد سیاه‌پوست و سفید پوست متفاوت بوده و ابتلا به امراض همچون دیابت و عدم کفایه کلیوی در تجویز دوای انتخابی اول، تاثیر گذار است به شکلی که در افراد مبتلا به دیابت و عدم کفایه کلیوی با هر نژادی، دوای انتخابی معمولا ACEI است، حال آنکه در فرد بدون ابتلا به این دو دسته امراض، در فرد سفید پوست تجویز انفرادی یا تلفیقی از دواهای ACEI، ARB و CCB مدنظر قرار می‌گیرد‌.n۴: – سوالی که همیشه مطرح بوده و هست این است که در کلینیک و در شرایط غیر شفاخانه ایی برای مریض تا چه میزان افزایش فشار خون، تدوای انجام دهیم منابع تا فشار خون ۱۸۰ بر ۱۲۰ میلی‌لیتر سیماب را مجاز دانسته‌اند که البته قبل از کار عاجل، ضرور است فشار خون مریض با دواهای خوراکی پایین آورده شود و مریض بعد از اقدام داکتر دندان‌،تحت پیگیری یک ساعته در کلینیک باشد در شرایط عاجل و فشار خون ۲۱۰ بر ۱۲۰ میلی‌متر سیماب، همین اقدامات با دواهای پایین‌آورنده فشار خون تزریقی و در شرایط شفاخانه ایی انجام می‌پذیرد بی‌تردید در همه این شرایط پروتکل کاهش اضطراب، مهارت و سرعت‌عمل داکتر دندان‌ نقش بسزایی در کاهش عوارض بازی می‌کند.n۵: – سر دردهای وقتی جدی‌تر می‌شوند که مریض علاوه بر فشارخون، به امراض ایسکمیک قلبی نیز مبتلا باشد این امراض طیف وسیعی از اختلالات از انژین (پایدار و ناپایدار) و انفارکتوس میوکارد گرفته تا سابقه آنژیوپلاستی و دریافت استنت و… را شامل می‌شود.n۶: – مهم‌ترین وظیفه داکتر دندان‌ تشخیص آنژین پایدار از ناپایدار است بی‌تردید تشخیص آن اول از همه خود داکتر دندان‌ را از عوارض و مشکلات قانونی مبرا می‌کند ابتلا به آنژین پایدار (درد قفسه سینه کمتر از ۱۵ دقیقه، فقط به هنگام فعالیت که به نیتروگلیسیرین زیر زبانی جواب می‌دهد)، دارای ریسک متوسط بوده و با رعایت تدابیر معمول این دسته از مریضان، می‌توانیم عوارض را کاهش دهیم اما آنژین ناپایدار (درد قفسه سینه حتی در حال استراحت و بیش از ۱۵ دقیقه که به دوای زیر زبانی جواب نمی‌دهد) ریسک ماژور در بر داشته و باید در این مواقع دست به عصا تر بود اقدامات الکتیو دندانی در این مواقع به تاخیر می‌افتند و اقدامات عاجل هم بهتر است در شرایط شفاخانه یی انجام پذیرد.n– تدابیر معمول در مریض مبتلا به فشارخون عبارتند از:n۱. سنجش فشار خون قبل از کارn۲. تعیین وضعیت کنترول فشار خونn۳. پروتکل کاهش اضطرابn۴. محدودیت کارپول لیدوکایین محتوی اپی‌نفرین تا دو عددn۵. عدم تغییر ناگهانی پوزیشن یونت دندان n۶. عدم استفاده از نخ زیر بیره ایn– در آخر ، ذکر چند تداخل دوایی مهم ضروری به نظر می‌رسد:nعلاوه بر تداخل دواهای فشار خون خصوصا بتابلاکرها با اپی‌نفرین (همچون پروپرانولول)، و بی‌اثر شدن این دواها در مقابل مصرف طولانی NSAIDها، تداخلات مهم دیگری در آخرین ویرایش کتاب فالاس آمده است که در واقع به دواهای کنترول چربی خون مربوط می‌شود که مصرف آنها در مریضان مبتلا به فشار خون دور از ذهن نیست‌ دواهای مهارکننده HMG-CoA ردوکتاز همچون simvastatin در مواجهه با مصرف طولانی ماکرولیدها، منجر به افزایش رابدومیولیز (درد و ضعف عضلانی) می‌شوند که داکتر دندان‌ باید هنگام تجویز آزیتروپایسین و اریترومایسین به آن توجه داشته باشد.nهمچنان ماکرولیدها خصوصا اریترومایسین و کلاریترومایسین در امراض که CCB استفاده می‌کند منجر به عدم نا رسایی حاد کلیه خواهند شد.n#dentistshkamran

#ستوماتولوژی و اعتیادnاعتیاد ممکن است موجب شود تدوای مراجعین معتاد دندان با ملاحظات خاصی صورت گیرد بطور عموم داکتران دندان در برخورد با مریضان معتاد ، می‌توانند اعتیاد را یک مرض زمینه‌ای در نظر بگیرند که ملاحظات خود را ممکن است داشته باشد به هر صورت داکتر دندان مسئول تدوای اعتیاد یا مداخله در تدوای اعتیاد نیست، ولی ‌می‌تواند با توجه به رابطهٔ انسانی که با مریضان خود دارد، از نظر روانی مریضان را در تدوای اعتیاد پشتیبانی نماید.n درد دندان می‌تواند زمینه ساز اعتیاد باشد طبق مطالعه‌ای که در پوهنتون مک مستر انجام شده است، حدود ۵۲ درصد زنان معتاد به متادون و ۳۸ درصد مردان معتاد به متادون، اعتیاد خود را با مصرف دواهای ضد درد مخدر (اپیوئید‌ها) شروع کرده‌اند درد دندان می‌تواند یکی از دردهای شدیدی باشد که کیفیت زندگی افراد را تحت تاثیر قرار دهد این درد ممکن است آن‌قدر برای بعضی‌ از مریضان شدید باشد که برای تسکین درد خود از دواهای مخدر استفاده کنند.nاستفاده طولانی مدت از ضددردهای مخدر و تسکین درد با دوا به جای مراجعه جهت تدوای، علاوه بر اینکه صحت دهن و دندان را با مخاطره مواجهه می‌سازد، خطر ابتلا به اعتیاد را افزایش می‌دهد به همین دلیل داکتران دندان تا جایی که ممکن باشد سعی می‌کنند که برای تسکین دندان درد، کمتر به ضددردهای مخدر (یا اپیوئیدی) متوسل شوند البته در کشور ما جنریک دوایی موجود هم امکان استفاده از ضددردهای مخدر را فراهم نمی‌کند.n برای مثال دوای اکسی‌کدون که یک مخدر ضددرد رایج در بسیاری از کشور‌ها جهت تجویز با نسخه است، در کشور ما وجود ندارد و به تازگی فقط در مقیاس مریضان قرار است عرضه شود.n#مریضان، داکتران دندان و اعتیاد:nرابطه داکتر دندان و مراجعینش رابطه کارآگاهی و توأم با مداخله در زندگی شخصی نیست داکتران دندان وظیفه شناسایی مشکلات دهن‌ و دندان مریضان خود را دارد که در یک دید وسیع ‌تر صحتمندی تمام وجود آن‌ها، چه در بعد جسمی و چه روانی، را در برمی‌گیرد ..!n بنابراین تنها رویکرد اخلاقی و صحیح داکتر دندان به مقوله اعتیاد مریضان اش ، کمک به ارتقای صحت مریضان به خصوص از بعد دهن و دندان است ما پولیس یا مصلح اجتماعی نیستیم ..! مددکار اجتماعی یا کار‌شناس مسائل معتادان هم نیستیم یا هم کدام آموزشی خاصی در این مورد ندیده‌ایم! پس طبیعی است که از منظر یک داکتر دندان و با دید داکتر دندان با مریضان مبتلا به مشکل اعتیاد برخورد کنیم در همین حد نقش خود را در برابر کلیت صحت فرد مراجعه کننده ایفا کرده‌ایم. ایفای این نقش البته نافی کمک فکری و ذهنی به فرد گرفتار در دام اعتیاد برای تدوای اعتیاد خود علی الخصوص در حضور درخواست کمک از طرف خود فرد دارد.nمریضان باید بتوانند در مورد اعتیاد شان با ما صحبت کنند و مشکلات دهن و دندان مربوط به اعتیاد شان را با ما درمیان بگذارند.nترس از بی‌حس نشدن و اضظراب در میان کسانی که سوءمصرف مواد مخدر دارند امری شایع است این دسته به شدت از اینکه دندان شان بی‌حس نشود یا حس درد حین کار داشته باشند، می‌ترسند اصرار می‌کنند که از بی‌حسی بیشتری برای شان استفاده شود به این مراجعین باید اطمینان کافی در مورد دستیابی به بی‌حسی از نظر روحی داده شود؛ چون اغلب روحیه ضعیف و شکننده‌ای دارند و به سختی به داکتر دندان خود اعتماد می‌کنند!n#اعتیاد به الکول در مراجعین می‌تواند برای داکتر دندان مشکلاتی ایجاد کند مریضان مبتلا به الکول به دلیل استرس مراجعه به داکتر دندان ممکن است در جلسه مراجعه مقدار زیادی الکول مصرف کنند و وضعیت جسمی و روحی مناسب برای حضور در مطب برای تدوای دندان نداشته باشند مصرف الکول خود می‌تواند با مکانیزم‌های مختلف عامل پوسیدگی باشد در الکولی‌ها، شرایط بیره هم می‌تواند به دلیل عدم جذب ویتامین‌های کافی، مشکل دار باشد ..!n#دواهای محرک، تابلیت‌های شادی ‌زا و اکستازی‌ها باعث می‌شوند که فرد دندان‌هایش را به طور عصبی روی هم فشار دهد و دندان‌ها دچار سایش شوند این روند سایشی می‌تواند به از دست رفتن دندان‌ها منجر شود خشک شدن دهن در اثر مصرف این مواد حادث می‌شود که خود این خشکی دهن و نبود اثر شستشو ضد میکروبی لعاب، باعث پوسیدگی می‌شود. nمتانفتامین‌هایی که با پایپ مصرف می‌شوند، علاوه براثر غیرمستقیم و مستقیم پوسیدگی‌زا، به زخم‌های داخل دهنی منجر شوند هروئین و سایر مخدرهای افیونی ممکن است تأثیرات چشم‌گیری در صحت دهن فرد ایجاد کنند.تقریباً این افراد معمولاً شرایط سالم دهن و دندان ندارند پوسیدگی در این افراد به دلیل تمایل به مصرف مواد قندی بالاست در مصرف متادون هم به علت خشکی دهنی که ایجاد می‌شود باعث پوسیدگی می‌شود مصرف کوکائین و کراک هم ممکن است آسیب‌های دهنی ایجاد کند طبق اعلام ADA عوارض شناخته ‌شده دهنی این مخدر از دست رفتن زودهنگام دندان‌هاست که بر اثر عوارض مستقیم فیزیولوژیک و سایکولوژیک ناشی از مصرف مواد شامل خشکی دهن، حفظ الصحه ضعیف دهن، افزایش مصرف مواد و نوشیدنی‌های قندی و دندان‌قروچه است. nبرعلاوه پودر کالک موجود در کراک ، عاملی مضر بوده و موجب نکروز انساج و تأخیر در بهبود زخم های دهن می‌شود.n#dentistshkamran

#نکاتی کاربردی و مهم در تدوای دندانی مریضان مبتلا به آلزایمرnچندی پیش در رسانه‌های اجتماعی ، مقالات در رابطه با نتایج یک مطالعه تحقیقات علمی و تاثیر یکی از دواهای آلزایمر بر تحریک حجرات بنیادی پولپ جهت ساخت عاج و مینای دندان منتشر شدnشنیدن این اخبار در رابطه با دواهای آلزایمر بهانه‌ای بود که اندکی به یاد مشکلات متعدد مریضان مبتلا به آلزایمر در زمینه حفظ الصحه و دهن و دندان بیفتیم بلی ، اگر چه در مطالعات تحقیقات علمی دوای آلزایمر می‌تواند موجب عاج سازی شود، اما در دنیای پرچالش تدوای این مریضان، تاثیر منفی آلزایمر بر صحت دهن و دندان اغلب مورد غفلت و فراموشی دوکتوران دندان‌ قرار می‌گیرد از آن جایی که ارائه طرح تدوای و انجام اقدامات دندانی مریضان سیستمیک که نیاز به ملاحظات خاص طبی دارند در حیطه تخصص امراض دهن، فک و صورت قرار دارد، این خبر بهانه‌ای شد تا در اینجا به بیان نکاتی کاربردی و مهم در رابطه با تدوای دندانی مریضان مبتلا به آلزایمر بپردازیم.nامروز با افزایش جمعیت مسن، تعداد مریضان مبتلا به آلزایمر که نیاز به مراقبت‌های دندانی دارند در حال افزایش است در این مریضان، از یک سو به دلیل مشکلات شناختی، ناتوانی در موقعیت‌یابی، از دست دادن زودهنگام حافظه و همچنان ناتوانی‌های حرکتی، رعایت حفظ الصحه دهن و دندان به خطر می‌افتد و از سوی دیگر مریضان به دلیل عوارض جانبی دواهای مصرفی، به خشکی دهن مستعد می‌شوند نتیجه این شرایط منجر به افزایش شیوع پوسیدگی‌های دندانی، پریودنتیت و کاندیدیازیس می‌شود همچنان به دلیل رفتارهای تهاجمی، سرگردانی و ناتوانی‌های حرکتی، وقوع حوادث و زمین خوردگی و در نتیجه صدمات دهن، فک و صورت نیز در این مریضان افزایش می‌یابد باید به یاد داشت که به علت عوارض دوایی و حرکات ناهماهنگ عضلات جونده، ترومای مزمن ناشی از پروتیز دندانی و متعاقب با آن، استعداد ابتلا به انواع امراض مختلف دهن نیز در مریضان مبتلا به آلزایمر بیشتر است.nجهت انجام اقدامات دندانی برای مریضان مبتلا به آلزایمر، اطلاع از مرحله مریضی، دواهای مصرفی (عوارض دهنی و تداخلات دوایی) و سطح شناختی مریض بسیار مهم است برای مثال در این مریضان، تدوای‌های پروتیز کامل با مشکلات فراوانی رو‌ به رو می‌شود و در مراحل پیشرفته‌تر پروتیز دندانی متحرک به علت آسیب فرد به خودش برداشته می‌شود .nنکته بسیار مهم، انجام اقدامات دندانی پیچیده پیش از تبدیل شرایط خفیف آلزایمر به وضعیت‌های متوسط و پیشرفته مرض است؛ زیرا در مراحل دمانس خفیف انجام تدوای‌های دندانی به مراتب آسان‌تر خواهد بود ارتباط غیرکلامی، استفاده از جملات کوتاه، توجه به وضعیت بدن و حرکات صورت نکاتی است که توجه به آنها می‌تواند برای تسهیل تدوای های دندانی مریضان مبتلا به آلزایمر راهگشا باشد.nدر پایان باید یاد آور شد که داکتران دندان‌ همواره باید به یاد داشته باشند که در پروسه تدوای دندانی مریضان مبتلا به آلزایمر جلسات پیگیری سه ماهه، پروفیلاکسی، ژل فلوراید، آموزش حفظ الصحه و تنظیم پروتیز کامل را حتما مد نظر قرار دهند. n#dentistshkamran